Co to jest tablica znaków?

Tablica znaków służy do wstawiania do dokumentu znaków specjalnych. Znaki specjalne są znakami, których nie można znaleźć na klawiaturze. Do znaków tych należą skomplikowane operatory matematyczne, znaki notacji naukowej, symbole walut oraz znaki pochodzące z innych języków.

Co to jest ASCII?

ASCII [aski] (ang. American Standard Code for Information Interchange) – 7-bitowy kod przyporządkowujący liczby z zakresu 0-127: literom (alfabetu angielskiego), cyfrom, znakom przestankowym i innym symbolom oraz poleceniom sterującym. Na przykład litera “a” jest kodowana liczbą 97, a znak spacji jest kodowany liczbą 32.

ASCII-Art to sposób tworzenia bardzo prostych rysunków w programach komputerowych, w których pracuje się z tekstem (np. edytory, programy pocztowe, itp.). Rysunki te są układane za pomocą zwykłych znaków ASCII, stawianych na obszarze o stałej szerokości kolumn (stałej ilości znaków w każdym wierszu) oraz o stałej wysokości znaków (tym samym stopniu pisma). Tego typu sposób tworzenia grafiki, a raczej jej symbolizowania, nosi nazwę semigrafiki. Pierwotnie rysunki ASCII-Art tworzono w programach pracujących w trybie tekstowym, z czasem zaczęto tworzyć je również w programach pracujących w trybie graficznym, wykorzystując fonty o stałym kroju pisma.

Skrót do wstawienia “€” – alt+u.

 _        _______           _______ __________________ _______  _       
| \    /\(  ____ )|\     /|(  ____ \\__   __/\__   __/(  ___  )( (    /|
|  \  / /| (    )|( \   / )| (    \/   ) (      ) (   | (   ) ||  \  ( |
|  (_/ / | (____)| \ (_) / | (_____    | |      | |   | (___) ||   \ | |
|   _ (  |     __)  \   /  (_____  )   | |      | |   |  ___  || (\ \) |
|  ( \ \ | (\ (      ) (         ) |   | |      | |   | (   ) || | \   |
|  /  \ \| ) \ \__   | |   /\____) |   | |   ___) (___| )   ( || )  \  |
|_/    \/|/   \__/   \_/   \_______)   )_(   \_______/|/     \||/    )_)
                                                                        

Co oznaczają poniższe terminy?

Formatowanie dysku jest procesem przygotowania dysku twardego, partycji lub innego nośnika danych do zapisu danych.Formatowanie partycji jest utworzeniem systemu plików lub wykasowaniem znaczników plików (formatowanie szybkie). Formatowanie nie usuwa danych. Usuwa jedynie znaczniki danych, nie usuwając samych danych. Istnieje wiele narzędzi służących do przeprowadzania tej operacji.

Partycjonowanie umożliwia posiadanie kilku systemów plików na jednym dysku twardym. Powodem partycjonowania mogą być:

• ograniczenia techniczne (np. stare wersje FAT mają ograniczenia co do wielkości partycji, stare biosy nie mogą zaadresować obszaru poza 1024 cylindrem, więc partycja startowa musi znajdować się przed tą granicą)
• uszkodzenie danych na jednej partycji nie ma wpływu na inne partycje
• często systemy operacyjne nie mogą być zainstalowane na jednej partycji lub używają innego systemu plików. Wtedy instaluje się je na oddzielnych partycjach.
• by zapobiec zapełnieniu dysku przez określoną usługę, można jej dane umieścić na oddzielnej partycji (np. logi systemowe).
• każda partycja może być dostosowana do konkretnych wymagań. Np. jeśli zapis na partycji ma być zabroniony można ją zamontować w trybie tylko do odczytu. Jeśli na partycji ma się znajdować wiele plików można użyć systemu plików z wieloma i-węzłami.

Partycja podstawowa – pojęcie z dziedziny techniki komputerowej. Rodzaj partycji, które można tworzyć na dyskach podstawowych. Partycja podstawowa to część dysku fizycznego, na której można przechowywać dane lub system operacyjny. Na dyskach z tablicą partycji MBR można utworzyć maksymalnie cztery partycje podstawowe, z czego jedna może być partycją rozszerzoną z wieloma partycjami logicznymi. Na dyskach z tablicą partycji GTP można utworzyć do 128 partycji podstawowych. Partycje podstawowe i logiczne są również nazywane woluminami.

Partycja rozruchowa – partycja zawierająca pliki systemu operacyjnego Windows. Na komputerze o wielorakiej konfiguracji rozruchowej zawierającym na przykład tę wersję systemu Windows oraz system Windows XP każdy z tych woluminów będzie uważany za partycję rozruchową.

W systemach z rodziny Windows partycje rozszerzone są znane bardziej jako dyski logiczne. Dysk logiczny można formatować i można mu przypisać literę dysku. Pierwszą literą dla dysków twardych jest litera C. Najczęściej na dysku C umieszczony jest system operacyjny Windows – jest to dysk podstawowy (partycja podstawowa). System Windows może także być zainstalowany na partycji rozszerzonej, jednak niezbędne jest, aby pliki boot loadera były umieszczone na którejś z partycji podstawowych.

Dysk podstawowy używa do organizacji danych partycji podstawowych, partycji rozszerzonych i dysków logicznych. Sformatowana partycja jest również nazywana woluminem (terminy wolumin i partycja są często używane wymiennie). W tej wersji systemu Windows dysk podstawowy może zawierać najwyżej cztery partycje podstawowe albo trzy partycje podstawowe i jedną rozszerzoną. Partycja rozszerzona może zawierać wiele dysków logicznych (obsługiwanych jest maksymalnie 128 dysków logicznych). Partycje na dysku podstawowym nie mogą udostępniać danych ani dzielić ich z innymi partycjami. Każda partycja na dysku podstawowym stanowi odrębną jednostkę.

 

 

Dysk twardy

 

 

Każdy dysk twardy zawiera talerze i głowice do odczytu i zapisu. Głowice znajdują się po obydwu stronach talerza tzn. jeżeli dysk zawiera 2 talerze to posiada 4 głowice. Każdy talerz podzielony jest na ścieżki. Wartość cylindrów określa liczbę ścieżek znajdujących się po każdej ze stron talerza. Pojedynczy cylinder jest więc zbiorem ścieżek będących jedna nad drugą (jest ich tyle samo co głowic). Wartość sektorów określa liczbę sektorów w każdej ścieżce, każdy sektor zawiera 512 bajtów. PATH – zmienna środowiskowa używana w systemach operacyjnych do określania zestawu katalogów, gdzie zlokalizowane są programy komputerowe w celu ich uruchomienia. W ogólności, każdy proces i każda sesja użytkownika posiada własne ustawienie zmiennej PATH. Klaster dyskowy – w systemie plików podstawowa jednostka przechowywania danych, składająca się z jednego lub kilku sektorów nośnika danych. Obszar jednego klastra można wypełnić danymi należącymi tylko do jednego pliku. Klastrom nadaje się kolejne numery, które system plików używa do określania położenia danego klastra na nośniku danych. Maksymalną liczbę klastrów określa stosowany system plików, a jej iloczyn z wielkością klastra określa maksymalną wielkość partycji. Partycja – logiczny, wydzielony obszar dysku twardego, który może być sformatowany przez system operacyjny w odpowiednim systemie plików.

Sektor rozruchowy

Co to jest sektor rozruchowy?

Sektor rozruchowy – obszar obejmujący najczęściej pierwsze 512 bajtów dysku twardego, dyskietki, podobnego nośnika danych lub samej partycji.

Każda partycja posiada sektor rozruchowy, natomiast cały dysk posiada Główny Sektor Rozruchowy. Sektor rozruchowy partycji może posiadać własny program rozruchowy, co wykorzystuje program NT OS Loader służący do uruchamiania systemów operacyjnych z rodziny Windows NT starszych niż Windows VIsta. Program rozruchowy zawarty w sektorze rozruchowym partycji może zostać wykonany tylko po przekazaniu mu sterowania przez program rozruchowy zawarty w MBR-ze, ponieważ BIOS umie uruchamiać program rozruchowy tylko z MBR-u.

Sektory rozruchowe często były wykorzystywane przez różnego rodzaju wirusy. Wirus zmieniał adres programu rozruchowego systemu na adres swojego kodu, wykonywał się i automatycznie instrukcją w assemblerze JMP FAR oddawał sterowanie programowi wczytującemu system. Celem tej operacji było uruchomienie wirusa przed uruchomieniem systemu.

 

System plików

Co to jest system plików?

System plików – metoda przechowywania plików, zarządzania plikami, informacjami o tych plikach, tak by dostęp do plików i danych w nich zgromadzonych był łatwy dla użytkownika systemu.

Systemy plików stosuje się dla różnych nośników danych, takich jak dyski, dyskietki, a także w strumieniach danych, sieciach komputerowycha, pamięciach. We współczesnych systemach operacyjnych bezpośrednie operowanie na danych w plikach zarezerwowane jest tylko dla systemu operacyjnego, aplikacje mają dostęp tylko do operacji na plikach i mają zabroniony bezpośredni dostęp do nośnika danych.

Jakie są podstawowe funkcje systemu plików?

Do najbardziej podstawowych należą:

• otwieranie pliku (open)
• zamykanie pliku (close)
• tworzenie pliku (create)
• usuwanie pliku (unlink)
• tworzenie katalogu (mkdir)
• usuwanie katalogu (rmdir)
• czytanie z pliku (read)
• pisanie do pliku (write)

 

FAT32, który pomimo nazwy sugerującej 32 bity, wykorzystuje tylko 28 z nich pozwalając teoretycznie na opisanie 268 435 438 klastrów z sektorami 512-bajtowymi. Z powodu ograniczeń wynikających z 32-bitowego pola w boot sektorze, określającego rozmiar partycji w sektorach, rozmiar partycji obsługiwanej w tym systemie plików nie może przekroczyć 2 TB dla 512-bajtowych sektorów i 16 TB dla dysków o sektorach 4096-bajtowych.

NTFS został wprowadzony w celu zastąpienia starszego FAT-u. Zaczerpnięte z HPFS ulepszenia w stosunku do FAT-u obejmują obsługę metadanych oraz dodanie struktur poprawiających szybkość pracy z dużą liczbą plików oraz dyskami o dużej pojemności. Ponadto NTFS nie ma tak ostrego ograniczenia dotyczącego maksymalnego rozmiaru pliku (do 4GB w FAT32), co umożliwia na przykład przechowanie obrazu płyty DVD na dysku twardym, bez dzielenia go na mniejsze pliki.

Ext4 – czwarta wersja rozszerzonego systemu plików, następca Ext3. Obecnie jeden z najpopularniejszych systemów plików dla Linux-a.

ISO 9660 –  system plików przeznaczony do płyt CD. Jest to standard obsługiwany przez różne systemy operacyjne z rodziny Unix (np. Linux), a także Mac OS, MS Windows, DOS i inne. System plików ISO 9660 jest używany również w nośnikach DVD. W standardzie ISO 9660 nie można zapisywać plików większych niż 2 GB, co jest poważną wadą tego systemu plików. Wady tej pozbawiony jest system plików UDF, będący rozszerzeniem standardu ISO 9660. Rozszerzeniem standardu ISO 9660, umożliwiającym stosowanie długich nazw plików oraz zapisywania m.in. praw dostępu do nich.

UDF – system plików który jest rozszerzeniem starszego ISO 9660, służący do zapisywania danych na nagrywalnych nośnikach danych, głównie z ograniczonymi możliwościami ponownego zapisu takich jak:

• napędy magneto-optyczne
• Blu-ray
• DVD-R, DVD-RW, DVD−ROM
• CD i CD RW

Format ten stał się popularny także dla innych nośników danych:

• pamięci Flash
• dyski Iomega REV
• dyski CD-MRV
• dyski DVD-RAM