Archive | December 2014
December 8, 2014  

Linux – podstawy

Co oznaczają skróty:

hda , hdb – Oznacza kolejne dyski twarde

sda – Dysk podłączony na interfejsie SATA.

hda1 – Dysk podłączony na starym interfejsie ATA a „1” oznacza partycje.

hda2 – Dysk podłączony na starym interfejsie ATA a „2” oznacza partycje.

Co to jest powłoka graficzna w systemie Linux?

Gdyby nie środowiska graficzne, każdy linux istniałby tylko w postaci linii poleceń. Oczywiście tekstowo da się wykonać te same zadania (a nawet więcej) co graficznie, lecz utrudnia to pracę początkującym, oraz wszystkim przyzwyczajonym do „klikania”.
Najbardziej popularne środowiska graficzne to:

-KDE

-Gnome

-XFCE

-WindowMaker

-Fluxbox

Oczywiście lista ta, nie jest pełnym spisem środowisk graficznych, gdyż z każdym dniem powstają nowe projekty. W wielu dystrybucjach użytkownik ma prawo wybrać z jakiego środowiska chce korzystać.

Jakie prawa posiada konto root i do czego ono służy w systemie Linux?

Domyślnie root ma dostęp do wszystkich komend i plików w systemie Konto root uprawnia do wykonywania takich operacji jak zmiana właściciela pliku czy otwarcie portu TCP/UDP z numerem poniżej 1024.

Do czego służy polecenie su i sudo?

Sudo- Program stosowany w celu umożliwienia użytkownikom uruchomienia aplikacji, jako inny użytkownik systemu. Najczęściej służy ono do uruchamiania aplikacji zarezerwowanych dla administratora zwanego rootem.

Su- Służy do stawania się innym użytkownikiem w trakcie własnej sesji. Pozwala to na utworzenie środowiska użytkownika podobnego do tego, jakie występuje przy bezpośrednim zgłoszeniu użytkownika w systemie.

Co oznacza kropka na początku pliku lub katalogu?

Kropka i kreska na początku oznacza bieżący katalog.

December 8, 2014  

Linux – pojęcia i polecenia

Terminal –Jądro Linux ma zaimplementowaną emulację terminali. Historycznie terminale były to komputery o minimalnych możliwościach obliczeniowych i bez własnej pamięci masowej, ale z monitorem i klawiaturą. Za pomocą tych terminali można było sterować główną jednostką obliczeniową. Taki podział był spowodowany m.in. przez bardzo wysoką cenę komputerów w tamtym czasie, i umożliwiał pracę na wielu stanowiskach, z użyciem tylko jednego komputera.

Obecnie wbudowana obsługa terminali w GNU/Linuksie umożliwia zarówno zdalną pracę (np. zdalną administrację serwerem), jak i wykorzystanie wielozadaniowości systemu także w środowisku tekstowym (uruchomienie wielu terminali odpowiada funkcjonalnie otwarciu wielu okien, gdzie w czasie gdy jeden program jest zajęty i nie odpowiada, możemy pracować w innym).

/bin – jest to katalog, który przechowuje podstawowe polecenia i programy systemu operacyjnego Linux.

/dev – jest to katalog, w którym umieszczone są pliki odpowiedzialne za urządzenia systemu operacyjnego Linux (odpowiedniki sterowników dla urządzeń).

/etc – jest to jeden z ważniejszych katalogów systemowych, zawiera on pliki konfiguracyjne systemu i różnych programów systemowych.

/home – jest to katalog zawierający foldery domowe użytkowników zarejestrowanych w systemie. Każdy użytkownik posiada swój katalog, w którym przechowuje swoje pliki konfiguracyjne, dokumenty, programy, witryny internetowe.

/sbin – katalog przechowuje programy użytkowe przeznaczone dla administratora systemu. Zawiera np. programXconfigurator umożliwiający konfiguracje XWindows, powłoki graficznej Linuxa.

/usr – katalog dostępny dla wszystkich użytkowników systemu, przechowuje ogólnodostępne programy użytkowe. Do takich programów można zaliczyć: przeglądarki internetowe, gry, programy graficzne czy edytory tekstu.

/var zawiera zmieniające się dane. Zawartość jest specyficzna dla danego systemu, nie powinna być dzielona między różnymi komputerami.

Polecenia:

cd – to polecenie powłoki, służące do przemieszczenia się pomiędzy katalogami w systemie operacyjnym. W przypadku użycia bez parametrów, następuje powrót do katalogu domowego (zazwyczaj /home/nazwa_użytkownika lub /root).

pwd – uniksowe narzędzie ujęte w standardzie POSIX, wyprowadzające na standardowe wyjście bezwzględną ścieżkę do bieżącego katalogu. Występuje zarówno jako osobny program jak i polecenie powłoki, przy czym jeśli dostępne są oba pwd powinno uruchomić wersję wbudowaną w powłokę.

mkdir – polecenie to służy do tworzenia katalogów zarówno w środowisku Unix\Linux jak i Windows. W GNU jest częścią pakietu GNU Coreutils, a w systemie produkcji Microsoftu można je wywoływać z wiersza poleceń poprzez np. cmd.exe . W produktach korporacji z Redmond polecenie mkdir można również wywołać używając skrótu md. MkDir – to skrót od Make Directory .

ls – program komputerowy, który po jego użyciu spowoduje wypisanie w postaci listy zawartości danego katalogu. Dodany z dodatkowymi parametrami pokazuje również informacje o pliku, w tym kto ma do niego dostęp, kiedy powstał etc.

touch — polecenie systemów UNIX zmieniające datę modyfikacji lub ostatniego dostępu pliku. Wywołane z argumentem tworzy (jeżeli jeszcze nie istnieje) nowy plik o takiej jak argument nazwie i ustala jego daty modyfikacji i ostatniego dostępu na aktualną datę.

cp – polecenie UNIXowe służące głównie do kopiowania plików. Pliki mogą być skopiowane w tym samym katalogu, innym katalogu, a nawet innym systemie plików czy dysku twardym. Jeśli plik jest kopiowany do tego samego katalogu, musi mieć inną nazwę, niż plik pierwotny. W pozostałych przypadkach nazwa może być taka sama lub zmieniona. Oryginalny plik pozostaje wtedy bez zmian. Komenda cp ma wiele wariantów, dwa najważniejsze zawarte są w GNU i POSIX.

mv -pozwala przenosić pliki lub katalogi do innego miejsca niż aktualne. Używając mv do przeniesienia katalogu wraz z podkatalogami nie trzeba dodawać (opcji -R), gdyż przenosząc główny katalog, przenosimy całość w inne miejsca, łącznie z podkatalogami. Dzięki mv można również łatwo zmienić nazwę pliku.

chmod– polecenie zmiany zezwoleń dostępu do plików w systemach uniksowych.

ps – program komputerowy konsoli Uniksa wyświetlający listę procesów aktualnie uruchomionych w systemie, do których użytkownik wykonujący ma dostęp.

Parametr l wymusza szczegółowe dane (w formie długiej), a parametr A wyświetla wszystkie procesy działające na serwerze (bez niego pokazywane są tylko procesy aktualnie zalogowanego użytkownika). Na przykład kombinacja parametrów aux wyświetlająca najczęściej używane procesy (a), nawet te bez ustalonego terminala (x), podająca który użytkownik uruchomił proces (u).

traceroute – program służący do badania trasy pakietów w sieci IP.

Program traceroute jest szeroko dostępny we wszystkich uniksowych systemach operacyjnych; jest także dostępny program mtr, który łączy funkcjonalność traceroute z narzędziem ping. Istnieje również program tracert o podobnej funkcjonalności, zawarty w systemach z rodziny Microsoft Windows.

whoami – program, który po wpisaniu komendy w wierszu poleceń wyświetla informacje o aktualnie zalogowanym użytkowniku. Nazwa stanowi uproszczoną formę pytania „Who am I?” (z ang. „kim jestem?”).

sudo  – program stosowany w systemach operacyjnych GNU/Linux, Unix i podobnych, w celu umożliwienia użytkownikom uruchomienia aplikacji,  jako inny użytkownik systemu. Najczęściej służy ono do uruchamiania aplikacji zarezerwowanych dla administratora zwanego rootem.